در نهمین روز از ایام ماه مبارک رمضان، سلسله جلسات بیان آموزه هایی از قرآن کریم توسط حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید احمدرضا شاهرخی، در مسجد صاحب الزمان«عج» محله ماسور برگزار گردید.

سلسله جلسات بیان آموزه‌هایی از قرآن

در نهمین روز از ایام ماه مبارک رمضان، سلسله جلسات بیان آموزه هایی از قرآن کریم توسط حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید احمدرضا شاهرخی، در مسجد صاحب الزمان«عج» محله ماسور برگزار گردید.

نماینده ولی فقیه در استان لرستان در ایام ماه مبارک رمضان، حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید احمدرضا شاهرخی نماینده ولی فقیه در استان لرستان و امام جمعه خرم آباد با بیان آموزه هایی از قرآن کریم به تفسیر آیاتی از قرآن کریم پرداخت.

«بسم الله الرحمن الرحیم»

«الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد نبیه و آله الطّاهرین»

به آیه ۴۷ سوره بقره رسیدیم می‌فرمایید:

«يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ»

ترجمه: ای بنی اسرائیل! نعمتهای مرا که به شما عطا کردم و اینکه شما را بر جهانیانِ زمانِ خودتان برتری دادم یاد کنید.

 برتری و فضیلت قوم بنی اسرائیل نسبت به مردم زمان خود به خاطر پیروزی حضرت موسی و قوم بنی اسرائیل بر فرعون بود، چرا که نجات از سلطه طاغوت از بزرگترین نعمت‌هاست، و یادآوری نعمتها برای کسب معرفت بیشتر به خداوند و زنده شدن روح شکر گزاری و دلگرم شدن به نعمت‌های الهی است.

 ماهیت نعمتها

 آیات ۴۹ و ۵۰ بخشی از نعمت‌ها را که به بنی اسرائیل داده بیان میکند، حدود ۴۲ بار در قرآن از بنی اسرائیل یاد شده است،

«وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ ۚ وَفِي ذَٰلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ»

ترجمه: و به یاد آرید هنگامیکه شما را از ستم فرعونیان نجات دادیم که از آنها سخت در شکنجه بودید، به حدّی که پسران شما را کشته و زنانتان را زنده نگاه میداشتند، و آن بلا و امتحانی بزرگ بود که خدا شما را بدان می‌آزمود.

 طاغوت‌ها برای حفظ نظام و سلطه خود بواسطه قدرت کاذب خود به هر نوع شکنجه ای دست می‌زنند، و حتی زنان و کودکان را شکنجه می‌کنند و می‌کشند، و چه سختی‌ها و ناگواری‌های زیادی را قوم بنی اسرائیل متحمل شدند اما بواسطه قدرت الهی و رهبری حضرت موسی به پیروزی رسیدند، آزادى از سلطه‌ طاغوت‌ها، از بزرگ‌ترين نعمت‌هاست.

نجات از فرعون

«وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ»

 ترجمه: و یاد کنید هنگامیکه دریا را شکافتیم و شما را نجات دادیم و فرعونیان را غرق کردیم و شما مشاهده می‌کردید.

 ماجرای عبور بنی اسرائیل از رود نیل در چند سوره از قرآن بیان شده، در این آیه شریفه سه معجزه الهی در کنار هم بیان شده:
▪️شکافتن دریا
▪️نجات بنی اسرائیل
▪️غرق فرعونیان
در کنار این سه معجزه در این آیه از معجزات حضرت موسی نیز نباید غافل بود، زمانی به اراده خداوند متعال عصا را به سنگ می‌زد و آب می‌جوشید، و گاهی به آب می‌زد و دریا گشوده می‌شد.

وعده الهی

«وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَىٰ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ»

 ترجمه: و یاد کنید زمانیکه برای نازل کردن تورات چهل شب با موسی وعده گذاشتیم، سپس شما بعد از غایب شدن او گوساله را معبود خود گرفتید، در حالی که به سبب این کار بسیار زشت ستمکار بودید.

 نام حضرت موسی در ۳۴ سوره و ۱۳۶ مرتبه در قرآن کریم آمده، و ماجرای میعادگاه در دو سوره اعراف و طه بیان شده، محل وعده برای دریافت تورات کوه طور بود، و ابتدا سی شب و بعد از آن ده شب دیگر اضافه شد، ولی بنی اسرائیل علیرغم اینکه جانشین حضرت موسی، هارون بعنوان رهبر در بین آنها بود، و درس توحید و یگانه پرستی به آنها داده بود، به واسطه هنرمندی مجسمه سازی بنام سامری به پرستش گوساله ای که از طلا ساخته شده بود پرداختند، سه مسئله از این آیه دریافت می‌شود،
▪️زمانی برای گرفتن تورات،
▪️اثبات مقام خلافت برای هارون،
▪️آزمایش بنی اسرائیل

بخشش دوباره

«ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ»

 ترجمه: سپس بعد از آن کار زشت از گناه شما درگذشتیم، تا سپاسگزاری کنید.

گذشت الهی نیز یکی از نعمات بود که به بنی اسرائیل عطا شد، تا جاییکه خداوند متعال از شرك وگوساله‌پرستى آنان درگذشت و راه توبه وبازگشت را برای آنان باز گذاشت، که این خود زمينه‌اى براى شكرگزارى آنان بود.

سوره مائده و داستان قوم بنی اسرائیل

 در آیه ۲۰ سوره مبارکه مائده، به قسمت دیگری از داستان حضرت موسی و قوم بنی اسرائیل اشاره می‌فرماید:

ترجمه: «و یاد کنید هنگامی که موسی به قومش گفت: ای قوم من! نعمت خدا را بر خود یاد کنید، آنگاه که در میان شما پیامبرانی قرار داد، و شما را حاکمان و فرمانروایان ساخت، و به شما نعمتهای ویژه ای داد که بهیچ یک از جهانیان نداد»

نعمتهايى همچون:
▫️عبور از رود نيل،
▫️نزول منّ و سلوى،
▫️جوشيدن دوازده چشمه‌ آب
از نعمتهاى ويژه‌ى بنى‌اسرائيل بود كه اين آيه «آتاكُمْ ما لَمْ يُؤْتِ أَحَداً» به آن اشاره دارد.

 بازگشت به سرزمین مقدس

نعمتهای مادی یکطرف، از شما خواستیم که به سرزمین قبلی سرزمین مقدس برگردید.

«يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ»

 ترجمه:ای قوم، به سرزمین مقدسی که خدا برایتان مقرّر فرمود در آیید و به گناه، سرپیچی از فرمانها و احکام حق بازنگردید که زیانکار میشوید.

دو مطلب در خصوص ارض مقدّس اینکه، یا همه‌ منطقه‌ شامات، سوريه، اردن، فلسطين است يا تنها بيت‌المقدّس است، همه جای زمین یکسان نیست، برخی جاها قداست دارد، اینکه به این زمین مقدس اشاره کرده بخاطر این است که، سرزمینهای مقدس را باید از چنگ نا اهلان بیرون آورد.

بهانه تراشی و سرپیچی از فرمان پیامبر

اين آيه هنگامى نازل شد كه قوم موسى به او گفتند:«ما به يك نوع خوراك صبر نمیکنیم» سپس موسی گفت: اكنون كه اين تقاضا را داريد به شهر مصر فرود آئيد كه در آنجا هر چه بخواهيد آماده است»

گفتند: «انّ فيها قوما جبّارين و انّا لن ندخلها حتّى يخرجوا؛ در آنجا قومى ستمكار هستند و ما داخل آن نشويم تا آن‌ها بيرون آيند» ( آيه ۲۴مائده)

 ترجمه: گفتند ای موسی! مسلماً در آنجا مردمی زورگو و ستمگر قرار دارند، و ما هرگز وارد آنجا نمیشویم تا آنان از آنجا بیرون روند، پس اگر از آنجا بیرون روند البته ما وارد خواهیم شد.

«قوم جبّار» همان عمالقه، از نژاد سامى بودند كه در شمال عربستان در صحراى سينا زندگى مى‌كردند و به مصر حمله كردند و پانصد سال حكومت داشتند، قوم بنی اسرائیل از آنجایی که راحت طلب بودند به دنبال بیرون کردن دشمن از سرزمینشان نبودند، و ضمن نافرمانی و جسارت و لجاجت، توقع پیروزی بدون مبارزه را داشتند.

ورود شجاعان

«قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ»

 ترجمه: دو مرد از کسانی که از خدا می ترسیدند و خدا به هر دو نعمتِ معرفت، ایمان و شهامت داده بود گفتند: از این دروازه به آنان یورش برید، چون به آنجا درآیید یقیناً پیروزید؛ و اگر مؤمن هستید بر خدا توکل کنید.

 پسر عموهای حضرت موسی، به نام‌های یوشع و کالب، که دو نفر از نقباى دوازده‌گانه بنى‌اسرائيل بودند، با احساس مسئولیت و با پیروی از دستور و فرمان پیامبر خدا، در برابر قدرت پوشالی فرعون ایستادند، و از روی خداترسی، بصیرت و اخلاص و با استقامت و شجاعت به پیروزی رسیدند، از ضمن اینکه خود شجاع بودند دیگران را نیز از هرگونه ترس و واهمه بر حذر می‌داشتند.

 بنی اسرائیل نمونه بهانه جویی و رفاه طلبی

«قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا أَبَدًا مَا دَامُوا فِيهَا ۖ فَاذْهَبْ أَنْتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ»

 ترجمه: بنی اسرائیل گفتند«ای موسی تا آنها در آنجا هستند، ما هرگز وارد نخواهیم شد! تو و پروردگارت بروید و با آنان بجنگید، ما همینجا نشسته‌ایم»

نفرین موسی کلیم

«قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي ۖ فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ»

 ترجمه: گفت: اى پروردگار من، من تنها مالك نفس خويش و برادرم هستم. ميان من و اين مردم نافرمان جدايى بينداز.

 نتیجه انفعال، تحریم الهی

«قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ أَرْبَعِينَ سَنَةً يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِين»

 ترجمه: خداوند به موسي فرمود: اين سرزمين تا چهل سال بر آنها ممنوع است و به آن نخواهند رسيد پيوسته در زمين سرگردان خواهند بود و درباره سرنوشت اين جمعيت گنهكار غمگين مباش.

 نتیجه گیری از مباحث

آنچه از این آیات استفاده می‌شود این است که صبر و شکیبایی و بصیرت و استقامت از عوامل موثر در پیروزی است، فقط ظاهر قضیه را نباید دید پشت صحنه را نیز باید تماشا کرد، که صحنه گردان این قضایا چه کسانی هستند، در هر قطعه ای از تاریخ که این مولفه‌ها وجود داشته است، مردم پیروز و موفق بوده اند، و هر کجا که این مؤلفه‌ها نبوده است، دشمنان توانسته اند برنامه خودشان را پیاده کنند، آنچیزی که امروز جامعه ما را تبدیل به یک جامعه مستقل و قدرتمند می‌نماید و باعث شده آن را حفظ کنیم، وجود صداقت، محبت، روی آوردن به فضیلت‌ها، پرهیز از تفرقه و دشمنی، و صبر و بصیرت به خرج دادن است.

1403/01/04