«بسم الله الرحمن الرحیم» «الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد نبیه و آله الطّاهرین» با آرزوی قبولی طاعت عبادات کلیه هم استانی‌های عزیز و جمع نمازگزاران و روزه‌داران گرامی، قرآن حکیم و کتب آسمانی که توسط انبیا الهی برای هدایت بشر آمده است، یک نقشه راهی است که نیازهای ما را […]
«بسم الله الرحمن الرحیم»
«الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد نبیه و آله الطّاهرین»
با آرزوی قبولی طاعت عبادات کلیه هم استانی‌های عزیز و جمع نمازگزاران و روزه‌داران گرامی، قرآن حکیم و کتب آسمانی که توسط انبیا الهی برای هدایت بشر آمده است، یک نقشه راهی است که نیازهای ما را تشخیص داده، و راه‌های رسیدن به آن را بیان نموده، و برای رفع مشکلات و اقسام گرفتاری‌های بشر راهکارهای متعددی ارائه نموده است، که مجموع این‌ها آیه‌های زندگی است، که امیدواریم ان شاءالله همچنان که در این ماه مبارک رمضان با آنها مأنوس بودیم، بعد از آن نیز ارتباط و انس ما ادامه پیدا کند و بلکه بیشتر شود، و مجموع این آیات در زندگی ما، و در رفتار و عمل ما جاری بشود.
ایمان، هجرت، جهاد
«إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَٰئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ»
ترجمه: «یقیناً کسانی که ایمان آورده، و آنان که هجرت کرده و در راه خدا به جهاد برخاستند، به رحمت خدا امید دارند؛ و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است» ۲۱۸/ بقره
ایمان و هجرت و جهاد در راه خدا، سه موضوعی است که از سوی خداوند متعال رحمت آفرین است، رحمت خدا نصیب کسانی میشود که علاوه بر ایمان، اهل عمل نیز بشوند، که در آیه آخر سوره کهف نیز به آن اشاره شده است: «فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»، هر که میخواهد به قرب الهی برسد باید عمل صالح داشته باشد، صِرف ایمان تنها در درون، کفایت نمیکند، بلکه باید شرک هم نورزد.
حقیقت ایمان
گفته شد ایمان شبیه یک عطر است، که در یک شیشه قرار دارد، اگر دربش بسته باشد بوی خوشش به مشام نمی‌رسد، باید درب شیشه باز شود، اگر ایمان در حد یک باور باشد ولی آثار عملی نداشته باشد، چنین ایمانی کامل نیست، چرا که اثری در اعضا و جوارح و عمل انسان ندارد.
هجرت و اقسام آن
هجرت به معنای ترک و جدایی است، هجرت در آیین اسلام یک دستور سازنده اسلامی است، و البته هجرت اقسامی دارد:
▫️هجرت مکانی و ظاهری،
▫️هجرت باطنی و معنوی،
▫️هجرت برای کسب دانش،
▫️برای حفظ دین،
▫️ هجرت از دست ظالم،
▫️و هجرت از گناه به سوی خدا
در تاریخ بشر افرادی زیادی بوده اند که دست به هجرت زده اند، و هجرت آنها بسیار تاثیرگذار بوده است، مانند پیامبران بزرگ الهی، آدم، موسی، مسیح، ابراهیم، و در ادامه آنها پیامبر بزرگ اسلام، مولا امیرالمومنین، و امام حسین «صلوات الله علیهم اجمعین»
شأن نزول
در شأن نزول اين آيه كه در ادامه آيه پيش است اینچنین گفته شده: مؤمنانى كه هجرت و جهاد كردند، ولى هلال ماه رجب را با ماه جمادى‌الاخرى اشتباه گرفتند و دست به قتال زدند، ناراحت نباشند. زيرا اشتباهشان مورد عفو است و آنان قصد انجام گناه نداشته‌اند، این آیات در مورد «سَرِیّه عبداللّه بن جحش» نازل شده است، وقتی پیامبر(ص) او را در مورد جنگ در ماه حرام توبیخ نمود و مسلمانان به سرزنش آنها پرداختند و مشرکان نیز زبان به طعن پیامبر(ص)گشودند، آیه اوّل نازل شد. پس از آن عبداللّه و همراهانش اظهار کردند، براى درک ثواب جهاد،کوشش کرده اند و از پیامبر(ص) پرسیدند: آیا اجر مجاهدان را دارند یا نه؟ که آیه دوم نازل گردید.
امید به رحمت الهی
یکی از مباحثی که از این آیه شریفه اقتباس میشود امید به رحمت الهی است، اما اميد بدون عمل، آرزويى بيش نيست. چنانكه در آخرين آيه سوره كهف بیان شد، که هركس اميد به لقاى پروردگار و رسيدن به مقام قرب را دارد، پس بايد عمل خالصانه انجام دهد، به عبارت دیگر، رجاء آن اميدى است كه انسان مقدّمات رسيدن به آنرا فراهم كند.
اقسام جهاد در راه خدا
جهاد در راه خدا، یکی از مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی هر مسلمان است، هر آنچه که مومن در بدست آوردن آن در راه ایمان به خداوند متعال و فرمانبری او تلاش نماید، مثل مقاومت در برابر شر و بدی‌ها و انحرافات، ثابت قدم ماندن در دین الله، استقامت در مقابل وسوسه‌های شیطان، از جمله جهاد در راه الله محسوب میشود، اقسامی مانند جهاد دفاعی ابتدایی، و جهاد با نفس، جهاد اقتصادی، فرهنگی، و دفاع از سرزمین نیز در زمره جهاد در راه خدا تعریف شده است.
شنیدن و اطاعت
دعای آخر از سوره مبارکه بقره جزء آیاتی هستند که در فضیلت آنها بعنوان دو گنج معرفی شده‌اند، اصل مبحث ما در این آیه در خصوص دو کلمه سمعنا و اطعنا است، که می‌فرماید:
«آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ ۚ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ ۚ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ»
ترجمه: «پیامبر به آنچه از پروردگارش به او نازل شده، ایمان آورده، و مؤمنان همگی به خدا و فرشتگان و کتاب ها و پیامبرانش، ایمان آورده اند و بر اساس ایمان استوارشان گفتند: ما میان هیچ یک از پیامبران او فرق نمی گذاریم. و گفتند: شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا! آمرزشت را خواهانیم و بازگشت همه به سوی توست»
دو نکته‌ای که در این آیه شریفه حائز اهمیت است آن است که،
▫️ آیه مورد نظر مشتمل بر مباحث توحید، نبوت و معاد و رحمت و مغفرت الهی و تکریم پیامبر اسلام، و مومنین است.
▫️و دوم اینکه رسول اکرم«ص» بعنوان رهبر جهان اسلام به آیات و کتابی که خداوند بر او نازل کرده ایمان و باور و اعتقاد قلبی داشت، در حقیقت یک ایمانی آگاهانه داشت، این همان خصوصیتی است که این رهبر را از باقی رهبران جهان و سیاستمداران متفاوت و متمایز می‌کند، بعضی سیاستمداران حرف‌های خوب و سخنان زیبا دارند ولی به آن باور ندارند و عمل نمی‌کنند، مانند گفتار سران کشورهای ظالم که حرف‌های قشنگی در خصوص حقوق بشر می‌زنند ولی خودشان ذره‌ای به آن اعتقاد ندارند، دیگران را نیز محکوم می‌کنند، دست به کشت و کشتار می‌زنند، یک انسان مومن و مسلمان باید ایمان و آگاهی کاملی داشته باشد، و در ایمانش ثابت قدم و استوار بماند.
ترس از محاسبه الهی
وقتی آیه ۲۸۴ نازل شد به نزد پیامبر اکرم آمدند، و گفتند که اگر قرار باشد مطلبی را در دل داشته باشیم و ذات اقدس الهی ما را مواخذه کند، خیلی سخت و سنگین است، پیامبر خدا در جواب آنها گفت که قوم یهود، در جواب موسی کلیم گفتند (سمعنا و عصینا) اما شما (سمعنا و اطعنا) بگویید، سر را پایین انداختند و رفتند، ما باید چشم امیدمان به رحمت و آمرزش الهی باشد، انسان به اعمال خود مغرور نشود.
«لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ ۖ فَيَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ»
ترجمه: «آنچه در آسمانها و زمین است همه ملک خداست و اگر آنچه در دل دارید آشکار و یا مخفی کنید همه را خدا در محاسبه شما خواهد آورد، آن گاه هر که را خواهد ببخشد و هر که را خواهد عذاب کند، و خدا بر هر چیز تواناست»
«و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته»
1403/1/20
نظرات
ارسال دیدگاه برای این نوشته بسته می باشد.