در هشتمین روز از ایام ماه مبارک رمضان، سلسله جلسات بیان آموزه هایی از قرآن کریم توسط حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید احمدرضا شاهرخی، در مسجد صاحب الزمان«عج» محله ماسور برگزار گردید.

سلسله جلسات بیان آموزه‌هایی از قرآن

در هشتمین روز از ایام ماه مبارک رمضان، سلسله جلسات بیان آموزه هایی از قرآن کریم توسط حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید احمدرضا شاهرخی، در مسجد صاحب الزمان«عج» محله ماسور برگزار گردید.

«بسم الله الرحمن الرحیم»

«الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد نبیه و آله الطّاهرین»

«يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ»

 نعمت‌های الهی بر بنی اسرائیل

به آیه ۴۷ سوره بقره رسیدیم می‌فرمایید: ای بنی اسرائیل! نعمتهای مرا که به شما عطا کردم و اینکه شما را بر جهانیانِ زمانِ خودتان برتری دادم یاد کنید.

بترسید از آن روز حسابی که «وَاتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَلا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَلا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَلا هُمْ يُنْصَرُونَ»

ترجمه: و بترسید از روزی که هیچ کس اندکی به کار دیگری نیاید و به حال او سودی نبخشد و از هیچ کس فدایی پذیرفته نشود و شفاعت کسی او را سودمند نبود و آنان را یاوری نباشد.

 بنی اسرائیل چه کسانی هستند؟

در باب بنی اسرائیل بطور مکرر در قرآن از آنان یاد شده، یعنی فرزندانی که از نسل حضرت یعقوب بودند، حضرت ابراهیم دو فرزند بنامهای اسحاق و اسماعیل داشت، حضرت اسحاق فرزندی داشت به نام یعقوب و یهودی‌ها از نسل اسحاق هستند، و حضرت یعقوب صاحب ۱۲ تا فرزند بود، و حضرت رسول اکرم«ص» از نسل حضرت ابراهیم و اسماعیل است.

نعمت‌های بنی اسرائیل چه بود؟

در آیه شریفه می‌فرماید: ای بنی اسرائیل ما به شما نعمت دادیم، حالا باید بیان کنیم که خداوند چه نعمتی به بنی اسرائیل داده که آنها را یادآوری می‌کند؟ نعمتی که خداوند به بندگانش عطا میکند در قبال یک تعهد و تکالیف و مسئولیت‌هایی است، هر کس آن مسئولیت‌ها را انجام داد، تا زمانیکه پایبند به آن وظایف هست، خداوند نعمت می‌دهد، اگر به تدریج از آن وظایف و تکالیف فاصله گرفت، آن نعمت‌ها را نیز کاهش می یابد و و گرفته می‌شود.

 برتری قوم بنی اسرائیل

بنی اسرائیلی که بیش از هزار سال قبل از میلاد قدمت داشتند،
▫️خداوند متعال آنها را بر مردم آن دوران برتری داد و حاکم شدند،
▫️پیامبران و انبیا و کتاب تورات را برای هدایت آنها فرستاد،
حالا باید گفت که چه چیز بالاتر از این‌ها که می‌فرماید، «أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ»

تاریخ عبرت آموز

فرزندان حضرت یعقوب در کنعان بودند، خشکسالی شد، و در ادامه قحطی آمد و به مصر مهاجرت کردند، تا زمان حضرت موسی در مصر بودند، حضرت موسی به مبارزه با طاغوت زمان، فرعون که دست به کشت و کشتار فرزندان و مردان می‌زد، پرداخت، تا جاییکه فرعون و یارانش در رود نیل گرفتار شدند و به هلاکت رسیدند و بنی اسرائیل از چنگ فرعونیان نجات پیدا کرد، حالا نوبت آن بود که مردم به سرزمین اصلی خود برگردند ولی بدنبال بهانه جویی بودند، و از ترس بازماندگان و دنباله‌های لشکر فرعون حاضر به بازگشت نبودند، و به موسی گفتند، تو با پروردگارت با آنها بجنگید، وقتی پیروز شدید ما به سرزمین خودمان برمی‌گردیم.

 تاوان ناسپاسی

حضرت موسی به خداوند متعال شکایت کرد، بخاطر این عدم سپاسگزاری، خداوند متعال ۴۰ سال قوم بنی اسرائیل را در بیابان سینا، سرزمین بی آب و علف با آفتاب سوزان و بدون آب و غذا، سرگردان کرد، اما در نهایت جمع کمی از آنان متوجه اشتباه خود شدند و به درگاه خدا توبه کردند، و خداوند آنها را مشمول لطف خودش قرار داد، که در آیه ۵۷ سوره مبارکه بقره به آن اشاره دارد، «و وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَىٰ ۖ كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ ۖ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَٰكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ»

ترجمه: «و ابر را سايبانتان گردانيديم و برايتان مَنّ و سَلوى فرستاديم: بخوريد از اين چيزهاى پاكيزه كه شما را روزى داده‌ايم. و آنان بر ما ستم نكردند، بلكه بر خود ستم میكردند»

 توقعات نابجا

سایبانی از ابر، تغذیه ای مانند عسل و گوشت یکنوع پرنده، بعنوان نعمت‌های دنیوی به آنان عطا فرمود، اما باز به این‌ها راضی نشدند و گفتند غذای ما یکنواخت است، و توقعات بی جایی را مطرح نمودند،

«وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَىٰ لَنْ نَصْبِرَ عَلَىٰ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا»
و (به یاد آرید) وقتی که به موسی اعتراض کردید که ما بر یک نوع طعام صبر نخواهیم کرد، از خدای خود بخواه تا برای ما از زمین نباتاتی برآورد مانند سبزی و خیار و سیر و عدس و پیاز….

هشدار توسط حضرت موسی

در ادامه با هشدار حضرت موسی روبرو می‌شوند، که در آیه ۶۱ سوره مبارکه بقره به آن اشاره می‌فرماید:

«قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَىٰ بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ ۚ اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَكُمْ مَا سَأَلْتُمْ ۗ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ ۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ۗ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ»

موسی گفت: آیا می‌خواهید غذای بهتری را که دارید به پست‌تر از آن تبدیل کنید؟حال که تقاضای شما این است به شهر مصر فرود آیید که در آنجا آنچه درخواست کردید مهیّاست. و بر آن‌ها ذلّت و خواری مقدّر گردید، و چون دست از ستمکاری و عصیان برنداشته و به آیات خدا کافر می‌گشتند و انبیا را به ناحق کشتند دیگر بار به خشم و قهر خدا گرفتار شدند.

 تحول، نبرد، مقاومت، پیروزی

در طول ۴۰ سال گرفتار شدن در صحرای سینا، البته جوانانی انقلابی از درون آنها روییده شدند و با دنباله‌های فرعون مبارزه کردند، و مردم توانستند که به سرزمین خود برگردند، علی رغم این پیروزی‌ها، قوم بنی اسرائیل باز بدنبال بهانه جویی بودند، تقاضای آب کردند، بواسطه معجزه حضرت موسی، و با زدن عصا به سنگ ۱۲ چشمه به تعداد قبیله‌ها جاری شد، که در آیه ۶۰ سوره بقره با آن اشاره می‌کند:

«وَإِذِ اسْتَسْقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ ۖ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ ۖ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ»

ترجمه: و یاد کنید آنگاه که موسی برای قومش درخواست آب کرد، پس گفتیم: عصایت را به این سنگ بزن. پس دوازده چشمه از آن جوشید به طوری که هر گروهی از دوازده گروه بنی اسرائیل چشمه ویژه خود را شناخت، و گفتیم: از روزیِ خدا بخورید و بیاشامید و تبهکارانه در زمین فتنه و آشوب بر پا نکنید.

جانشین حضرت موسی

در ادامه حرکت حضرت موسی و قیام علیه فرعونیان، و رحلت رهبری همچون موسای کلیم «یوشع و کالب» دو مجاهد و فداکار، راه پیامبر اولوالعزم را ادامه دادند.

 مفهوم آیه

آنچه از آیه شریفه دریافت می‌شود این است که، خداوند متعال در قبال نعمتی که به بندگانش عطا می‌فرماید، تکالیفی را نیز بر آنان وضع می‌کند، از جمله تکالیف،
▫️ اقامه نماز
▫️ ادای زکات
▫️یاری کردن انبیا،
▫️کمک به نیازمندان،
▫️نیکی به والدین و نزدیکان
▫️سرپرستی یتیمان
▫️کمک به همنوعان،
از جمله وظایف و تکالیفی است که در قبال نعمات الهی هر انسانی دارد این است که باید آنها را انجام دهد، و تا وقتی که انسانها در مسیر انجام فرامین الهی و فرستاده و پیامبر زمان هستند، نعمت‌ها همچنان استوار است، این خود یک سنت الهی است، که به میزان پایبندی به انجام تکالیف، رشد و کمال را نیز در پی دارد، و به هر میزان که فاصله بگیرد دچار تغییر و آسیب‌هایی در جامعه می‌شوند.

1402/12/29